فرمول تاپسیس (Topsis) در اکسل (اعمال محدودیت 30 معیار و یا 30 شاخص)

     مدل Topsis از مدل های تصمیم گیری برای انتخاب بهترین گزینه از بین گزینه های برتر می باشد. در این مدل با استفاده از معیارها و گزینه ها و با ارزیابی و نمره دهی به هر معیار، گزینه برتر انتخاب خواهد شد. تکنیک Topsis در سال 1981 توسط هوانگ و یون ارائه گردید. در این روش N عامل یا گزینه به وسیله فرد یا افراد تصمیم گیرنده مورد ارزیابی قرار می گیرد. این تکنیک بر این مفهوم بنا شده که هر عامل انتخابی باید کمترین فاصله را با عامل ایده آل مثبت و بیشترین فاصله را با عامل ایده آل منی داشته باشد. از مزایای روش Topsis می توان به دخالت روش های کمی و کیفی به صورت توامان، تغییر داده ها و اطلاعات ورودی به سیستم، افزایشی یا کاهشی بودم مطلوبیت شاخص ها و مطلوب ببودن و سرعت بالای عملکرد سیستم اشاره کرد. اولویت بندی در این سیستم با منطق شباهت به جواب ایده آل انجام می شود. بر این اساس گزینه انتخابی کوتاه ترین فاصله را با جواب ایده آل و دورترین فاصله با بدترین جواب را دارد. 

یکی از مشکلات درگیر در مدل تاپسیس طولانی بودن مراحل در عین ساده بودن آن است به طوریکه د صورت داشتن گزینه های زیاد، مراحل محاسباتی طولانی دارد. در این حالت نرم افزار اکسل Excel می تواند راهگشا باشد. با نوشتن فرمول و نمونه کار تاپسیس در اکسل به راحتی می توان مراحل محاسبات این مدل را انجام داد. با داشتن این فایل می توان محاسبات دیگر را سریع تر انجام داد. 

    در این بخش آموزش کامل محاسبه مدل تاپسیس در نرم افزار اکسل Excel به همراه یک مثال و نمونه در قالب یک فایل اکسل، ارائه شده است. مثال و نمونه به صورت گام به گام طراحی و فرمول مربوطه در آن قرار داده شده است به طوریکه با تغییر مقداری، نتایج سایر بخش به صورت خودکار و بر طبق فرمول داده شده تغییر می یابد. بنابراین می توان از طریق این فایل اکسل محاسبات دیگر را سریعتر و به راحتی انجام داد. 

فرآیند تاپسیس شامل مراحل زیر است: ایجاد یک ماتریس تصمیم گیری برای رتبه بندی. شامل m گزینه و n معیار. نرمال نمودن ماتریس تصمیم گیری است. تعیین راه حل ایده آل مثبت و راه حل ایده آل منفی بدست آوردن میزان فاصله هر گزینه تا ایده آل‌های مثبت و منفی تعیین ضریب نزدیکی برای هر یک از گزینه ها رتبه بندی گزینه ها بر اساس ضریب نزدیکی که ما همه این گام ها را در یک فرمول در اکسل آماده کرده ایم.