فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده......................................................................................................... 7
مقدمه.......................................................................................................... 8
فصل اول: کلیات
گفتار اول: تعاریف (واژه های کلیدی)................................................................... 11
گفتار دوم: مفهوم وماهیت حقوقی اذن و اجازه ........................................................ 18
بند اول: مفهوم وماهیت حقوقی اذن ..................................................................... 18
بند دوم: مفهوم و ماهیت حقوقی اجازه .................................................................. 19
بند سوم: وجوه افتراق اذن و اجازه ....................................................................... 19
بند چهارم:کاربرد اذن درماده 267 ق م.................................................................. 20
گفتار سوم:مفهوم وماهیت ایفاء تعهد ................................................................... 21
الف:مفهوم.................................................................................................... 21
ب:ماهیت..................................................................................................... 21
بند اول: اقسام تعهد ........................................................................................ 22
الف)قراردادی................................................................................................ 22
ب)غیرقراردادی............................................................................................. 22
بند دوم: اقسام ایفاء.......................................................................................... 23
الف)اختیاری................................................................................................. 23
ب)اجباری.................................................................................................... 23
گفتار چهارم: قلمرو مادة 267 قانون مدنی ............................................................. 24
فصل دوم:ماهیت حقوقی ایفای دین به وسیلة ثالث
گفتار اول: ماهیت قرار دادی ............................................................................ 32
بند اول: تاثیراذن مدیون درماهیت ایفاء ................................................................. 32
بند دوم:تاثیر قصد تبرع ثالث درماهیت ایفاء............................................................ 34
بند سوم:تاثیرقبول مدیون درماهیت ایفاء................................................................. 34
گفتار دوم: ماهیت ایقاعی پرداخت ثالث ............................................................... 35
بنداول) ایقاع معین ........................................................................................ 37
بند دوم) ایقاع نامعین ..................................................................................... 38
بند سوم) وجوه افتراق ایفاء دین با سایر ایقاعات ...................................................... 38
گفتار سوم: ماهیت حقوقی ایفای دین طبیعی توسط ثالث ............................................. 39
بند اول: مفهوم دین طبیعی................................................................................. 39
بنددوم )حالات ایفاء دین طبیعی........................................................................... 40
الف)ایفای دین طبیعی توسط ثالث مأذ ون .............................................................. 40
ب) ایفاء دین طبیعی توسط ثالث غیر مأذون ........................................................... 40
گفتار چهارم: مقایسة ایفا ثالث با انتقال دین و طلب ................................................... 42
بند اول: مقایسه با انتقال دین ............................................................................. 42
بند دوم: مقایسة با انتقال طلب ............................................................................ 46
بند سوم:مقایسه ایفای ثالث باعقد ضمان وحواله........................................................ 49
گفتارپنجم: مقایسة ایفای ثالث با تبدیل تعهد ............................................................ 51
گفتار ششم:مستثنیات ایفا ثالث............................................................................ 57
بنداول:قائم بودن تعهد به شخص متعهد(ماده268قانون مدنی)........................................ 58
بنددوم:ذینفع بودن متعهد درایفای دین.................................................................... 58
بند سوم:ذینفع بودن متعهد له.............................................................................. 58
فصل سوم : مبانی حقوقی و فقهی قاعدة پرداخت ثالث
گفتار اول: مبانی حقوقی .................................................................................. 60
بند اول) متون قوانین موضوعه........................................................................... 60
بنددوم) رویه های قضایی.................................................................................. 64
بندسوم) مصالح اجتماعی ................................................................................. 70
گفتار دوم: مبانی فقهی...................................................................................... 71
بنداول) آیات و روایات .................................................................................... 72
بنددوم) اصول و قواعد فقهی ............................................................................. 73
الف)اصول فقه .............................................................................................. 73
1)اصل صحت.............................................................................................. 73
2)اصل اشتغال یا احتیاط.................................................................................. 73
ب)قواعد فقه................................................................................................. 74
1)قاعده احسان............................................................................................... 74
2)قاعده لاضرر............................................................................................. 75
بندسوم) اجماع .............................................................................................. 76
بندچهارم) عقل .............................................................................................. 77
گفتار سوم : دیدگاه فقهادرمورد مشروعیت یا عدم مشروعیت ایفاء ثالث............................ 77
بنداول)نظرقائلین به مشروعیت........................................................................... 77
بند دوم:نظرقائلین به عدم مشروعیت .................................................................... 78
فصل چهارم : استثنائات واردبرذیل ماده 267 ق م
گفتار اول: مبانی حقوقی حق رجوع ثالث:.............................................................. 82
بند اول: متون قانونی(ا حصا مواد قانونی).............................................................. 83
بند دوم: رویه های قضایی..................................................................................... 95
گفتار دوم: ماهیت حقوقی حق رجوع ثالث ............................................................. 101
بند اول: استیفا............................................................................................... 101
بنددوم: قرض ............................................................................................... 103
بند سوم: قائم مقامی ........................................................................................ 104
بند چهارم: ماده10 قانون مدنی............................................................................ 105
بند پنجم :نما یند گی ........................................................................................ 106
بند ششم: اذن مدیون......................................................................................... 106
بند هفتم : وکا لت............................................................................................ 108
نتیجه گیری نهایی ............................................................................ 110
فهرست منابع ....................................................................................... 112
چکیده
یکی ازمباحث بحث انگیز قانون مدنی تادیه دین بوسیله ثالث است که در ماده 267 ق م صریحا مورد پذیرش قانونگذار قرار گرفته است.مفاد ماده مزبور به صراحت عدولی ازاصل معروف"عدم ولایت"است که بلحاظ رعایت مصلحتی اقوی مورد قبول مقنن وحقوقدانان یا شارع مقدس واقع شده است ودرحقیقت برقاعده مهم احسان پایه گذاری شده است.
ذیل ماده مرقوم قانونگدار به ثالث تادیه کننده دین اجازه می دهد تحت شرایطی بتواند آنچه رادرمقام تادیه دین دیگری پرداخته ازاومطالبه نماید.
مهمترین شرطی که این امکان رافراهم میسازد کسب اجازه ازمدیون است امادرمواردی تادیه کننده علیرغم عدم استجازه صریح ویا گرفتن اذن ازمدیون می تواند آنچه تادیه نمود ازمدیون مطالبه کند.بنابراین بررسی مبانی حقوقی این تاسیس حقوقی واحصا استثنائات شایع وارد برذیل ماده مزبور وجهه همت این پایان نامه است
کلید واژه: اذن- ایفاء- شخص ثالث- دین (حق دینی)- فضول- دارا شدن غیر عادلانه- اماره عدم تبرع.
مقدمه:
آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد تحلیل قاعده مهم وکاربردی ایفای دین بوسیله ثالث(موضوع ماده 267 ق م)واستثنائات وارد بر ذیل ماده مرقوم یعنی مواردی که ثالث پرداخت کننده بدون اخذ اذن از مدیون حق داردجهت استرداد آنچه از بابت مدیون به داین پرداخته ازاو مطالبه نماید بنابراین هدف اساسی این تحقیق ا ینست که مبانی ودلایل تجویز این اقدام که بااصل مهم عدم ولایت تنافی دارد درحقوق ایران وبرخی کشورهای اسلامی که حقوق ایران با آنها سنخیت دارد وهمچنین در برخی نظامهای حقوق غرب که در این قضیه مورد اقتباس قانونگذار ایران بوده است مورد بررسی وتحلیل قرار گیرد.گرچه دراین زمینه تحقیقات فراوانی صورت گرفته اما آنچه نگارنده راتشویق به تحقیق دراین وادی نموده بررسی زوایای پنهان این مسئله و نکاتی است که احیانا موردبررسی دقیق نویسندگان وپژوهشگران حقوقی قرار نگرفته است بخصوص مبانی فقهی قاعده ومبانی حقوقی استثنائات وارد برذیل ماده267 . در این پایان نامه علاوه بر استفاده ازمنابع عظیم کتابخانه ای وپایگاههای مشهور حقوق رویه_ های قضایی نیز درحد امکان بررسی شده است که در چهار فصل مورد بررسی قرار میگیرد در فصل اول به کلیات و به تعاریف و مفهوم و ماهیت حقوقی اذن و اجازه و ویژگیها و اقسام آن و نقش اراده در ایفا تعهد و اقسام پرداختها و قلمرو و محدودة مادة 267 قانون مدنی پرداخته شده است. در فصل دوم به ماهیت حقوقی ایفاء دین از ناحیة غیر مدیون از نظر اینکه عقد است یا ایقاع و همچنین متفرعات آن بحث شده است در ادامه به ماهیت پرداخت دین طبیعی پرداختهایم سپس به مقایسة ایفای دین از سوی ثالث با تاسیسهای حقوقی مشابه دیگر از جمله وفای به عهد و تبدیل تعهد از طریق تبدیل متعهد و انتقال دین (ضمان و حواله) و انتقال طلب و بحثهای فرعی آنها پرداختهایم. در فصل سوم مبانی فقهی و قانونی قاعده پرداخت دین از ناحیة ثالث و از جمله خدانلود گزارش گزارش کارآموزی ماهیت حقوقی مهر و تحویل آن
فرمت فایل: ورد قابل ویرایش
تعداد صفحات: 34
فهرست
مقدمه
بخش اول : تعریف مهر و ماهیت حقوقی آن . .۵
فصل اول : استقلال مالی زن در حقوق ایران .۶
مبحث اول - مهر .۶
مبحث دوم - مهر و ارتباط آن با حمایت از موقعیت زن .۸
مبحث سوم - مهر و ارتباط آن با عواطف روحی و معنوی زوجین ۹
مبحث چهارم - شرایط صحت مهر ۱۲
مبحث پنجم - چه چیزهایی رامی توان مهر قرار دارد . .۱۴
مبحث ششم - نکاتی مهم در موضوع مهریه و ارتباط آن با هبه .۱۵
مبحث هفتم - تفاوت مهر با دیون ۱۷
فصل دوم : انواع مهر .۱۹
الف : مهر المسمی. .۲۰
ب : مهر المثل . ۲۰
ج : مهر المتعه . ۲۱
د : مهر السنه ۲۲
مبحث اول - بررسی انواع مهر
۱- مقایسه مهر المثل با مهر المسمی .۲۳
۲- مقایسه مهر المثل با مهرالمتعه .۲۳
مبحث دوم - بررسی حق حبس در مهریه .۲۴
مبحث سوم - تفویض مهر . ۲۶
مبحث چهارم - بررسی مهر زن پس از طلاق . ۲۸
مبحث پنجم - ابراء زوج نسبت به مهریه . .۲۹
مبحث ششم - مهر و فوت زوج . .۳۰
فصل سوم : بررسی مهریه در نکاح منقطع . ۳۱
مبحث اول - ماهیت مهر در نکاح منقطع . .۳۱
مبحث دوم - خصوصیات مهر در عقد منقطع . ۳۴
بخش دوم : تحویل مهریه ۳۶
فصل اول : نحوه محاسبه و پرداخت مهریه .۳۷
مبحث اول - احتساب خسارت تاخیر تادیه و احتساب مهریه . .۳۸
مبحث دوم - مهریه به نرخ روز . .۴۰
مبحث سوم - بررسی تبصره ماده ۱۰۸۲ . ۴۳
مبحث چهارم - نحوه ایفای تعهد .۴۵
مبحث پنجم - وجه رایج در پرداخت مهریه . .۴۶
فصل دوم : نحوه استقرار مهر بر عهده زوج . .۴۸
مبحث اول - مهر دین بر ذمه شوهر . ۵۲
مبحث دوم - عدم توانایی مرد در پرداخت مهریه ۵۴
۱- مهر و اعسار زوج . .۵۴
۲- ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی ۵۵
۳- مهریه سنگین و نکوهش اسلام . .۵۵
فصل سوم : چگونگی اقدام زوجه برای اخذ مهریه . .۵۹
مبحث اول - مراجع مطالبه مهریه ۵۹
مبحث دوم - هزینه دادرسی و عجز از پرداخت آن .۶۰
نتیجه گیری . .۶۱
منابع . .۶۳
مقدمه
موضوع مهریه سال ها است که در خانواده های ایرانی مطرح بوده و میزان آن هر روز در حال افزایش است . به طوری که گاهی بحث بر سر مهریه آن قدر بالا می گیرد که وصلتی که قرار است سر بگیرد به خاطر اختلاف نظر درباره مهریه سر نمی گیرد . طبق قانون موجود ، مهریه هر وقت که از جانب زن مطالبه شود باید به روز شود یعنی با محاسبات اقتصادی معلوم شود مبلغی که درتاریخ ازدواج به عنوان مهریه ثبت شده به هنگام مطالبه معادل چه وجهی است و سپس پرداخت شود و این نیز در شرایط تورمی اقتصاد ایران و افزایش مداوم نرخ ها بر نگرانی خانواده ها می افزاید . این ها همه در حالیست که جوانان در آستانه ازدواج با مشکلات فراوانی از جمله مسکن و شغل مناسب مواجه اند و بسیاری از مردان به گواه آمار برای گذران زندگی مجبورند بیش از یک شغل داشته باشند . اما ایرانیان مقیم خارج در این مورد با مشکلات کمتری روبرو هستند .
به گفته یک محضر دار ایرانی در لندن ، ۹۸ در صد مهریه های ایرانیان مقیم اروپا از حد یک جلد قرآن ، یک شاخه نبات و یک سکه طلا فراتر نمی رود . اما طی سال های اخیر در ایران مهریه مورد مطالبه به هنگام ازدواج سیر صعودی داشته تا آنجا که این روزها برخی مهریه ها از۱۰۰ سکه طلا بسیار بالاتر رفته است . اما بروز مشکلات زناشویی برای زوج های جوان که به طلاق منجر می شود ، باعث می شود برخی مردان وقتی به پرداخت مبالغ سنگینی که متعهد شده اند ملزم می شوند ، به دلیل عدم توانایی مالی روانه زندان شوند ، و از سوی دیگر ناتوانایی در پرداخت مهریه و رجوع برای قسط بندی کردن آن توسط محاکم قضایی سبب شده است که زوج های خواهان طلاق با مشکلات پیچیده ای روبرو باشند .
کارشناسان روند افزایش مهریه را نگران کننده می دانند و معتقدند مهریه بالا نه تنها موجب تثبیت خانواده نمی شود بلکه عامل بسیاری از اختلاف هاست و بر خلاف آن چه به نظر می رسد میزان طلاق را کاهش نمی دهد . به اعتقاد کارشناسان مسایل اجتماعی اگر روند کنونی در این شرایط ادامه پیدا کند ، مشکلات عمده ای را به مشکلات موجود در زندگی مشترک و در ایران اضافه می کند .