مقدمه: در این دهه با توجه به سیاستهای اقتصادی نقش « مالیات» به عنوان تنها راه چاره تأمین منابع مالی دولت، جهت اجرای طرحهای ملی عمرانی، اهمیتی خاص و اولویتی اساسی یافته است.
قوانین مالیاتی در دوران معاصر و عصر خردگرایی،به مثابه ابزاری در جهت رشد اقتصادی به شمار میروند؛ زیرا «مالیات» نه تنها متضمن ایجاد در آمد دولتهاست، بلکه باید در راستای سیاستهای مالی و پولی کشور وصول و هزینه شود، و یکی از مهمترین هدفهای وصول مالیات ، اصل تعدیل ثروت و عدالت اجتماعی است.
تعریف مالیات: در اصطلاح علم اقتصاد، مالیات عبارتست از بخشی از درآمد، ثروت، فروش و یا بخشی از هر نوع پایه حقوقی دیگر که توسط دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی اخذ میشود.
تاریخچهمالیات در تاریخ با تشکیل حکومت گره خورده است. در این کره خاکی هر زمانی که حکومت و یا سازمان مدیریت اجتماعی آغاز شده مالیات هم به نوعی وجود داشته است؛ زیرا هیچگاه در تاریخ نمیتوان حکومتی را یافت که از شهروندان خود و یا اقوام و ملتهایی که احیاناً به آنان چیره میشدند، به مفهوم کلی کلمه مالیات گرفته نشود. اصل مالیات در تاریخ وجود داشته؛ اما نحوه وصول آن تغییر میکرده است. در گذشته در بیشتر نقاط جهان مقدار آن بسته به اراده حاکمان تعیین میشده است.
اجزاء مالیاتالف - «پایه مالیاتی» : معیار و ارزشی است که مالیات بر آن قرار می گیرد. به عنوان مثال اگر دولت از درآمد فرد مالیات بگیرد پایه مالیاتی، درآمد است و به آن، مالیات بر درآمد گفته میشود. و اگر دولت از مصرف مالیات بگیرد، پایه مالیاتی، مصرف است.مانند انواع عوارض گمرکی(که در اصطلاح به آن تعرفه نیز میگویند).
ب- «نرخ مالیات» تعیین کننده ی نسبتی از پایه ی مالیاتی است که می باید به صورت مالیات پرداخت گردد.مثلاَ نرخ مالیات 25 درصد بر درآمد این معنی را می دهد که باید از هر 100 ریال درآمد 25 ریال آن بابت مالیات پرداخت شود. معمولاَ پایه ونرخ مالیاتی را مجلس تعیین می کند.