نقش ژئوپلتیک در سیاست بین الملل

از زمان طرح اندیشه ژئوپلتیک در اواخر قرن نوزدهم به مثابه شیوه ای جدید برای نگارش سیاست بین الملل، تاکنون شاهد نگرش های متفاوتی و گاهی متضادی درخصوص رابطه محیط جغرافیایی و پدیده های سیاسی از سوی طراحان استراتژی های ژئوپلتیکی بوده ایم. در دوران کلاسیک دیدگاه حاکم بر ژئوپلتیک برد و محور نظریات مبتنی بر حقایق جغرافیایی و دیدگاههای ناشی از طرز تلقی های نژاد گرایانه و برتری نژادی استوار بود که نظم کهن مناسبات ژئوپلتیک راتا پایان جنگ دوم جهانی دربر می گرفت. در این گفتمان، ژئوپلتیک اصولاً به عنوان بخشی از دانش استعماری غرب مورد مطالعه قرار می گیرد. 

چارچوب تئوریک؛ نظریه‌ی رئالیسم تهاجمی

در این پژوهش از رویکرد نئوکلاسیک‌ها، که بر اساس تقسیم-بندی جک اسنایدر، شامل رئالیسم تهاجمی و تدافعی است، استفاده می‌شود.[1] واقع‌گرایی تهاجمی به پیروی از دیگر گرایش‌های فکری بین‌الملل، دستگاه فکری خود را بر اساس آموزه‌ها و مفروضه‌های واقع-گرایانه بنیان نهاده است.[2] پیروان این مکتب، ضمن اینکه در چارچوب‌های واقع‌گرایانه‌، دولت‌ها را به عنوان بازیگران اصلی صحنه‌ی روابط بین‌الملل به رسمیت می‌شناسند، بر این باورند که این قدرت‌های بزرگ هستند که سیاست‌های بین‌المللی را شکل می‌دهند و در تأثیرگذاری بر سیستم بین‌الملل، این برون‌دادهای قدرت‌های بزرگ است که تعیین‌کننده است.