شرح مختصر : هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی جایگاه مدیریت از دیدگاه اسلام است. ارزش علم مدیریت با هدف و جهتی که در آن بکار گرفته می شودتعیین میگردد با توجه به اینکه مدیریت اسلامی بر اساس معنویات و فرهنگ بنا شده است و هدف آن آخرت گرائی است یعنی قرار دادن امکانات دنیوی در جهت آخرت، افراد جامعه می توانند به قرب الهی دست یابند و تاثیر آن بر تمام امور اجتماعی در کوتاه زمان مشهود خواهد بود. این مقاله که ابزار جمع آوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ای است به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی مدیریت از نظر اسلام می پردازد وسعی شده است ابتدا مفهوم مدیریت از نظر اسلام ارائه شده و سپس تجزیه و تحلیل میشود و در پایان پیشنهادهایی ارائه میگردد.
کلمات مدیر ، مدیریت و اداره در اصل از ماده دور گرفته شده که مصدر آن دوران یعنی گردیدن است. بدین ترتیب مدیر به معنای گرداننده می باشد. همه مکتبها اعم از مکتبهای مدیریت ( مکتب کلاسیک ، مکتب روابط انسانی ، مکتب سیستم های اجتماعی) یا مکتبهای فلسفی و اجتماعی اذعان دارند که بشر برای ادامه حیات اجتماعی خود و رشد تعالی زندگی نیازمند رهبران و مدیراندش است.اختلافاتی که در مکتب های مختلف در این مورد وجود دارد مربوط به نیاز خصوصیات رهبران و نحوه گزینش آنها می باشد. (تقوی دامغانی ،۱۳۸۰). در اسلام مدیریت و رهبری به عنوان یک اصل ضروری و اجتناب ناپذیر برای ادامه حیات انسان بحساب آمده است. قرآن و احادیث و روایات اسلامی ، رهبری را در دو جهت الهی و شیطانی مورد بحث قرار داده اند و سرنوشت انسان را با میزان اطاعت از رهبرانی که آن ها را بسوی حق و حقیقت دعوت کرده اند و یا آنان را به سوی دوزخ و شقاوت می خوانند وابسته می دانند.از آنجا که انسان موجودی الهی و اجتماعی است برای اداره امور جامعه نیازمند افرادی است که دارای علم و هنر مدیریت و برنامهریزی،رهبری و نظارت بر فعالیتهای مختلف برای شکوفا شدن استعدادهای او در جهت رشد و کمال باشد.این علم و هنر در متعالیترین شکلش در سیره نبی مکرم اسلام (ص)و ائمه هدی(ع) متجلی شده و مدیریتی الهی و مبنای شناخت حقیقت وجود انسان است که با حکومت بر دلها تحقق مییابد. «به تحقیق ما انسان را در مقام احسن تقویم،نیکوترین صورت در مراتب وجود آفریدیم،پس به کیفر کفر و گناهانش به اسفل سافلین برگرداندیم مگر آنان که به خداوند ایمان آورده و نیکوکار شوند که به آنها پاداش دائمی،بهشت ابد را اعطا کنیم».م