تحقیق حق شفعه

عنوان :  بررسی فقهی وحقوقی پیرامون حق شفعه

(و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه)

که ایزد مقامی ببخشد بلند                                      برآنان که دربحردانش درند

براعمال روشن به سرضمیر                                    همه هست آگه خدای خبیر

 استاد برجسته جناب آقای اسفندیاری

با ســــــــــــــلام

به استناد آیه ی شریفه ی 10 از سوره ی مبارکه ی فاطر  که خداوند می فرماید" الیه یصعد الکلم الطیب والعمل الصالح یرفعه" ،  سخنان و کلام ارزشمند به سوی خدا صعود می کند و با ابدیت سنخیت پیدا کرده و همواره آثار خود را ظاهر می سازند ;

  دلسوزی ، تلاش و کوشش حضرتعالی در تعلیم و تربیت و انتقال معلومات و تجربیات ارزشمند در کنار برقراری رابطه صمیمی و دوستانه با دانشجویان و ایجاد فضائی دلنشین برای کسب علم و  دانش و درک شرایط دانشجویان حقیقتاً قابل ستایش است .اینجانب بر خود وظیفه میدانم در کسوت شاگردی از زحمات و خدمات ارزشمند شما استاد گرانقدر تقدیر و تشکر نمایم.

از خداوند متعال برایتان سلامتی ، موفقیت و همواره یاد دادن را مسئلت دارم.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                       صفحه

پیشینه وتاریخچه موضوع...................... 1

چکیده...................................... 3

مقدمه...................................... 5

بخش اول: کلیات و مفاهیم

مفهوم حق شفعه.............................. 7

مبحث اول : مفهوم لغوی حق شفعه.............. 7

مبحث دوم : مفهوم اصطلاحی حق شفعه............ 8

گفتار اول: فلسفه وضع....................... 9

گفتار دوم : خلاف اصل بودن شفعه.............. 10

فصل اول: اوصاف ذاتی حق شفعه................ 10

الف ) حق شفعه، حق مالی است................. 10

ب ) حق شفعه، حقی عینی است.................. 12

ج ) حق شفعه قابل انتقال نیست............... 13

د) حق شفعه قابل اسقاط است.................. 15

ه ) حق شفعه از آثار بیع صحیح است........... 15

ی) حق شفعه قابل تبعیض نیست................. 16

ط) حق شفعه به ارث انتقال می‌یابد............ 17

فصل دوم : درقابل توارث بودن شفعه........... 19

مبحث اول : نحوه توارث...................... 19

مبحث دوم :گذشت وارث یا وارثانی از حق خویش.. 20

فصل سوم : شرایط ایجاد حق شفعه.............. 21

شرط اول: غیر منقول بودن مورد شفعه.......... 22

شرط دوم : قابل تقسیم بودن مورد شفعه........ 23

شرط سوم : لزوم شرکت........................ 25

v   استثناء بر شرط......................... 26

شرط چهارم : محدود بودن شرکاء به دو نفر..... 26

شرط پنجم : انتقال سهم مشترک بواسطه بیع..... 27

v   شفعه در اموال غیر منقول تبعی........... 28

v   فروختن شفیع حصه مشاع را به همراه عرصه دیگر  28

v   شفعه در مال مشاعی که سهم احد شریکین وقف است 29

v   شفعه در مال مشاعی که احد شریکین، شخصیت حقوقی باشد   30

حق شفعه دربیع فاسد......................... 31

حق شفعه در بیع خیاری....................... 31

فصل چهارم : زوال حق شفعه

مبحث اول : زوال اختیاری وقهری.............. 32

گفتار اول: اسباب زوال حق شفعه ( اسباب ارادی زوال حق شفعه) 33

الف – اسقاط حق پیش از بیع................ 33

ب – فروش حصه از جانب شفیع................ 33

گفتار دوم : اسباب قهری زوال حق شفعه........ 33

الف – فوریت در اخذ به شفعه............... 33

ب – ناتوانی یا مسامحه شفیع در تأدیه ثمن.. 34

ج – تلف مبیع پیش از اخذ به شفعه.......... 34

د – تلف مبیع پس از اخذ به شفعه........... 35

فصل پنجم : شرایط شفیع...................... 35

الف – شفیع باید دارای اهلیت تصرف باشد.... 37

ب – شفیع باید شریک باشد.................. 37

ج – شفیع باید قادر بر تأدیه ثمن باشد..... 37

د – مسلمان بودن شفیع..................... 38

هـ : علم شفیع به ثمن..................... 38

فرجام...................................... 40

فهرست منابع................................ 42

 تحقیق حق شفعه