حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز

چکیده:

عنوان این کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز» است. نظر به تاثیر فراوانی که معماری ابنیه در روح و روان افراد دارد می بایست با مراجعه به منابع اصیل اسلامی به این سوال مهم پرداخت که آیا فقه شیعه برای مسئله مهم ساخت و ساز، حد و یا شرطی را معین کرده است یا خیر؟ پرواضح است که معماری امروزین جامعه ما به دلیل غربزدگی علوم انسانی، و نبود منبع معتبر و قابل مراجعه برای عموم معماران و افراد جامعه جهت ساخت و ساز طبق آموزه‌های دینی باعث ایجاد نوعی خشونت و عدم آرامش در معماری و معرفی الگوهای غربی (مانند معماری رومی) به عنوان الگوی اسلامی شده است.

به همین جهت ضمن مراجعه به منابع معتبر و اصیل روایی و فقهی شیعه و بعضا اهل تسنن به یک دسته بندی جدیدی از مسائل شرعی که تاکنون به آن‌ها پرداخته نشده بود اقدام کرده و کلیه دستورات را ذیل احکام تکلیفی واجب، مستحب و مکروه درآوردیم. بعد از این نتیجه مهم که برای اولین بار در فقه تشیع صورت گرفته بود سعی کردیم که به صورت مختصر به دلایل اختلافاتی که در ظاهر روایات و فتاوای علما وجود دارد اشاره کرده و تا حد امکان علت آن ها را بررسی کنیم.

در یک نگاه کلی می‌توان به مواردی همچون: اشراف بر منازل دیگران،‌ عدم رعایت حریم در انواع ساخت و ساز، رو به قبله بودن سرویس بهداشتی، تزئین مساجد و عدم تامین امنیت مسکن در ذیل محرمات؛ مواردی مثل داشتن یک محل خاص برای عبادت،‌ داشتن تهویه و نورگیر مناسب، تعبیه مهمانخانه و سفید کردن دیوار خانه را در ذیل مستحبات؛ و مواردی مانند نکشیدن دیوار برای پشت بام، بلند بودن مناره مسجد، وجود ستون‌های بزرگ در مساجد، نزدیکی چاه آب و فاضلاب و ارتفاع بالاتر از 4متر برای سقف منزل را از جمله مکروهات ساخت و ساز دانست که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.

عنوان بررسی ساخت و ساز در حریم رودخانه و اثرات آن بر محیط شهری در شهر گلستان

فهرست مطالب  مطالب :

عنوان                                                                                                                     شماره صفحه

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1 – مقدمه  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                3

2-1 – بیان مسئله  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              4    

3-1 – اهداف تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               6    

4-1 – فرضیه  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                7

5-1 – روش تحقیق  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 7

6-1 – پیشینه تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 8

تجارب بدست آمده در زمینه سکونتگاههای غیر رسمی درجهان . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 8

تجارب بدست آمده در زمینه سکونتگاه­های غیر رسمی در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . .                10

تجارب بدست آمده در زمینه سکونتگاه های غیر رسمی در سطح منطقه . . . . . . . . . . . .                 11

7-1 – محدودیتها و مشکلات تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 12

8-1 – تعریف واژه ها و اصطلاحات  . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . .                  12

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

1-2 – نظام مدیریت شهری  . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                    16

2-2 – قوانین شهری  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                    18

3-2 – مقررات شهری  . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . .                  21

4-2 – قانون شهرداریها  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                  30

5-2 – قانون ماده صد . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                  33

6-2 – محیط شهری و روش های ساماندهی آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                    34

7-2 – توسعه شهری و محیط زیست  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                  38

8-2 – ارائه خدمات شهری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   47

9-2 – تاثیر مبلمان شهری بر محیط شهری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   50

10-2 – محیط شهری و بهداشت شهری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   54

11-2 –نحوه مکان یابی کارگاه ها و فعالیت های شهری از منظر بهداشت محیط شهری  . .             56

12-2 – مناسب سازی محیط شهری برای حرکت پیاده. . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .                   57

13-2 –ضوابط و مقررات حریم رودخانه ها ،نهر ها،برکه هاو ... . . . . . . . . . . . . . . . . .                  59

فصل سوم : ویژگی های جغرافیایی شهر گلستان

1-3 – مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                    67

2-3 – ویژگی های محیط جغرافیایی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   73

1-2 –3 -  موقعیت . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 73

2-2 – 3- ساختمان زمین شناسی و زلزله خیزی منطقه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 74

3-2 –3 -  ویژگی های آب و هوایی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 77

1-3 – 2 – 3 –درجه حرارت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                 77

2-3 – 2 – 3 –رطوبت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                78

3-3 – 2 – 3 –تبخیر . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   79

4-3 – 2 – 3 –بارندگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                   80

5-3 – 2 – 3 –یخبندان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                    81

6-3-2-3- باد . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              83

4-2-3- منابع آب  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               88

5-2-3-  خاک و پوشش گیاهی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              90

3-3 –  ارزش زمین و مسکن  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               91

1-3-3-  جمعیت و خصوصیات دموگرافیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              92

2-3-3- جمعیت و نرخ رشد  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              103

3-3-3- پیشینه تاریخی  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               110

4-3-3- خصوصیات کالبدی شهر نظام کاربری ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               111

فصل چهارم : معضلات محیط شهری گلستان و راهکارهای ساماندهی آن

1-4 –  انواع مشکلات ساخت و ساز در حریم رودخانه ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              129

1-1– 4 – ساخت و ساز در حریم رودخانه ها به صورت غیر مجاز. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             129

2-1 – 4  – محلات نا بسامان و سکونتگاه های غیر رسمی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             130

3-1 – 4  – تخریب و از بین رفتن برخی از ملک های ساخته شده در حریم رودخانه ها . . .              131

4-1 –4  – غرق شدن شهروندان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               132

5-1 –4  – ورود فاضلاب به کانالها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .              133